Devlet tarafında üreticimize sunulan hizmetlerden biri olan bitkisel ürün sigortası, mağduriyet yaşayan ya da yaşama çiftçilerimize destek olmak için gerçekleşen bir uygulamadır. Bitkisel ürün sigortası, Tarım Sigortaları Kanunu’na göre alınan bir karardır. Kanunun 12’inci maddesine kapsayan karara göre tarımsal üretim yapan çiftçilerimiz bitkisel ürün sigortasından yararlanabilir. Ancak şu var ki, bitkisel ürün sigortasından yararlanmak isteyen çiftçilerimizin sahip olduğu parsellerin öncelikle “Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)”ye kayıtlı olması gerekmektedir. 

Bu parsellerde üretimi yapılan bitkisel ürünlerin (sebze, meyve ağaçları, asmalar, çay bahçeleri, fidanlıklar) sebep olduğu maddi zararlar, bitkisel ürün sigortası ile güvence altına alınmaya çalışılıyor. Maddi zararın sebep olabileceği doğal afetlerden dolayı oluşan zarar, çiftçinin hem maddi olarak hem de emek olarak zarar görmesine yol açıyor.  

Üretim süreci, tohumun olgunlaşıp hasat edilme dönemine gelene kadar geçen süreci kapsar. Bu süreç içerisinde tohumun alınması, toprağı hazırlama süreci, gübreleme, ilaçlama, hasat gibi işlemlerin hepsi beraberinde maddi giderleri de getirir. En basitinden toprağa ekilecek tohumun kalitesi bile fiyatına göre değişiyor. Toprağı sürmek için kullanılan traktörün mazot gideri de çiftçinin kendi maddi bütçesi ile olan çalışmalardır. Hasat sürecinden istenilen verimin alınamaması ve bunun doğal olaylardan dolayı yaşanması, bu alanda devletin destek projesi hazırlamasına sebep olmuştur. 

Hangi Durumlarda Bitkisel Ürün Desteği Verilir? 

Devlet desteli bitkisel ürün sigortasının verilmesi için aşağıda belirteceğimiz şu durumların gerçekleşiyor olması gerekmektedir. 

• Doğal sebeplerden dolayı gerçekleşen miktar kaybı 

Doğal afetlerin sebep olduğu zarar durumlarında bitkisel ürün sigortası verilmektedir. Doğal afetler; yangın, sel, dolu, hortum, fırtına, su baskını gibi doğa olaylarını kapsar. Bu gibi olaylardan dolayı bitkisel ürünü zarar gören çiftçimiz bitkisel ürün desteğinden faydalanabilir. 

• Dolunun sebze ve meyve çiçeklerine verdiği kalite kaybı 

Sebze ya da meyvenin çiçeklenme sürecinde gerçekleşen dolu olayı, çiçeklerin zarar görmesine sebep olur. Çiçeklerin zarar görmesi, üretim sürecinden alınacak verimin düşmesine yol açar. Bu da tarımsal üretim sürecinde çiftçinin yine maddi zarar görmesine yol açan bir durumdur.  

• Hayvanların (özellikle yaban domuzunun) sebep olduğunu sebze, meyve, fidanda oluşan miktar kaybı 

Doğa olaylarının yanı sıra çevresel faktörler arasında sayılabilecek hayvanların yol açabileceği zararlardan dolayı bitkisel ürün sigortası alınabilir. Bunun yanı sıra özellikle ayçiçeği üretiminde kuşların yol açtığı verim kaybı da yine bitkisel ürün desteği alınabilecek durumlar arasındadır. Ayçiçeği, yağlık, çerezlik ve sertifikalı tohumluk olarak üç farklı şekilde üretilir. Hasat dönemi kuşların zarar vermesinden dolayı alınacak ürün miktarı büyük kayıplar meydana gelir. Bu gibi durumlarda da yine bitkisel üretim desteği alınmaktadır. 

• Pamuk üretiminde yağmurun sebep olduğu miktar kaybı 

Pamuk üretimi yapılırken özellikle hasat döneminde kozalar açılmaya başladıktan sonra yağmur yağması, pamuktan alınacak ürün miktarında kayıplar meydana gelir. Açılmış kozalara değen yağmur, aynı zamanda pamuğun kalitesini de düşürür.

Bitkisel Ürün Desteği Teminatları 

Devlet destekli bitkisel ürün desteğinin çiftçimize sunduğu teminatları şu şekilde sıralayabiliriz; 

• Deprem teminatı 
• Dolu teminatı 
• Dolu ağırlığı teminatı 
• Dolu kalite kaybı teminatı 
• Don teminatı 
• Fırtına teminatı 
• Sıcak hava zararı 
• Heyelan teminatı 
• Hortum teminatı 
• Kar ağırlığı teminatı 
• Sel ve su baskını teminatı 
• Taşıt çarpması teminatı  
• Yaban domuzu zarar teminatı 
• Yağmur teminatı 
• Yangın teminatı 
• Kuş zararı teminatı 

Yukarıda sıraladığımız durumlarda bitkisel üretimde zarar oluşması durumunda çiftçimize devlet destekli bitkisel ürün desteği verilmesi kararlaştırılmıştır. Verilen zararın belirlenmesinden sonra rapor oluşturulur. Bu raporlar esas alınarak başvurular değerlendirilir.