Tarımsal üretim yapılırken, üretimin daha verimli ve kaliteli olabilmesi için bazı işlemlerin toprağa, bitkiye uygulanması gerekir. Genel olarak yapılan bu işleme kültürel bakım işlemleri de diyebiliriz. Kültürel bakım işlemlerinin içerisinde gübreleme, sulama, budama, aşlama, yabancı otlarla mücadele işlemleri bulunur. Her birinin tarımsal üretim için ayrı bir yeri ve önemi vardır. Ancak konu itibariyle genelde gübreleme işlemini, özelde ise organik gübrenin ne olduğunu ve çeşitlerini anlatacağız.
Gübreleme işlemi, üretim yapılan toprağın besin değeri açısından zengin hale gelmesine yardımcı olan bir bakım işlemidir. Topraktaki besin değeri oranı, her zaman kendini muhafaza edemez. Toprağın besin değerinin düştüğü zamanlarda, gübreleme desteği ile toprağın kaybettiği besin maddeleri geri kazandırılmaya çalışılır. Gübre; kelime anlamı olarak tarımsal üretimde kullanılan, üretimi yapılan bitkinin verimli bir şekilde büyümesi için toprağa ya da bitkiye uygulanan maddedir. Bitki büyürken, topraktan özellikle azot, fosfor ve potasyum maddelerine ihtiyaç duyar. Toprakta bu maddelerin eksikliğinin yaşanması durumunda verimli bir tarımsal üretim gerçekleştirilemez.
Gübreler, oluşum yapısına göre organik (doğal) gübre ve kimyasal gübre olarak iki gruba ayırabiliriz. Organik gübre, adından da anlaşılacağı gibi doğal yollarla oluşan gübre çeşididir. Bitki ve hayvan atıklarından üretilir. Doğal gübreler, azot ve fosfor maddeleri açısından oldukça zengindir. Organik tarımda kullanılır ve fiyatları, diğer gübre çeşidine göre mali açıdan daha pahalıdır. Diğer gübre çeşidimiz ise ticari (kimyasal) gübredir. Sıvı ya da katı formatları bulunan kimyasal gübreler, azot, fosfor ve potasyum maddeleri açısından zengin şekilde hazırlanır.
Organik Gübre Çeşitleri Nelerdir?
Organik gübreler de kendi içerisinde oluşturdukları maddenin yapısına göre farklılaşırlar. Bitkilerden, hayvan kalıntılarından ya da insan kalıntılarından organik gübre elde edilebilir. Organik gübre çeşitleri;
- Ahır gübresi
- Yeşil Gübre
- Kompostlar
- Kent artığı gübreler olarak sıralanabilir.
Ahır gübresinin diğer bir adı ile çiftlik gübresidir. Hayvancılık faaliyetlerinin yürütüldüğü işletmelerde aynı zamanda ahır gübresi tedariki de gerçekleştirilebilir. Ahır gübresi, havyan atıklarından elde edilen bir gübre türüdür. Yapısı organik olduğu için, organik tarımda kullanılması tercih edilen gübre çeşididir. Kullanımı durumunda toprağın ihtiyaç duyduğu besin değerlerinin yükselmesine yardımcı olur.
Yeşil gübre ise, bir diğer organik gübre çeşidimizdir. Bitkilerin toprağa gömülerek gübre haline getirilmesini içerir. Yani toprağa ektiğiniz bitkiyi hasat etmek için değil, üretim sonucunda toprağa karıştırmak için üretmiş olursunuz. Toprağa gömülen mahsul, böylece toprağın organik madde ihtiyacını gidermesine yardımcı olur. Toprak içerisinde, bitki bir zaman sonra çürümeye başlar ve bünyesindeki besin maddelerini toprağa geçer.
Kompostlar, hem bitki hem de hayvan atıklarının birleştirilmesiyle oluşturulan gübre çeşididir. Bitki ve hayvan atıkları birleştirilerek çürümeye bırakılır. Ancak birleştirilen atık maddelerinin çürümeye bırakmadan önce iyice karıştırılması ve sıkıştırılması gerekir. Takribi olarak kompost gübreler 6 – 24 ay içerisinde fermante olurlar. Humus niteliğinde olduğu için organik tarım açısından oldukça önemli bir gübre çeşididir.
Kent artığı gübreler, kentsel yaşamda meydana gelen atıkların doğrudan kullanılması ya da diğer organik gübrelerle birleştirilmesiyle oluşturulmasıyla meydana gelen gübre çeşididir. Genel olarak ele aldığımızda her bir organik gübrenin kullanımı, tarımsal üretim için önemlidir. Özellikle organik tarım tercih eden üreticiler kimyasal gübre kullanmak yerine organik gübre ile üretim yapmaya devam ederler. Organik gübreler, toprağın ihtiyaç duyduğu maddelerin eksikliğini giderirken aynı zamanda üretilen besinlerin organik olmasına da katkı sağlar. Toprağın besin değerini organik şekilde yükseltmek isteyen üreticilerimiz üretim sürecinde organik gübrelere yer verir.