T.C Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından üreticimize sunulan desteklerden biri de iyi tarım uygulamasıdır. Tarımsal üretimin gün geçtikçe veriminin azalması kullanılan kimyasal maddelerin oranının azalmasından dolayı tarım sektörünün büyük bir risk taşıdığını söyleyebiliriz. Bu durum hem üreticimizin hem de ürünleri tüketen vatandaşımızın sağlık ve gıda ihtiyacını giderme noktasında sıkıntı yaşanmasına sebep olan bir durumdur.
Kimyasal içerikli maddelerin tarım sektöründe kullanılması ve kullanımının yaygınlaşması ile üretilen mahsulün kalitesi bu anlamda sağlık anlamında risk yaşanmasına sebep olabilir. Bahsettiğimiz bu ve benzeri durumlardan dolayı iyi tarım uygulaması projesi devlet tarafından desteklenen ve teşvik edilen bir uygulamadır. Peki iyi tarım uygulaması nedir, hangi durumları kapsar? Devlet tarafından destek verilir mi? Bu sorular, vatandaşımızın en çok aradığı soruların başında yerini alıyor. İyi tarım uygulaması nedir, gelin birlikte inceleyelim.
İyi Tarım Uygulaması (İTU) Nedir?
Tarımsal üretimde verimli, kaliteli ve güvenli üretimi ve aynı zamanda tüketimini de içeren bir uygulamadır. İyi tarım uygulamasında esas olan şey, üretimin verimli, kaliteli bir şekilde üretilmesi ve üretilen bu mahsulün tüketici tarafından güvenle tüketimini amaçlamaktadır. Böylece iyi tarım uygulaması yapan üreticimizin kazancı daha fazla artacaktır.
Tarım sektöründe iyileştirme ve teşvik çalışmalarına önem verilmesi, tarımsal üretim anlamında gerilediğimize işaret edebilir. Aslında bakıldığında tarım alanında kullanılan makinelerin yaygınlaşması ve her işlem için ayrı bir makinanın olması, eskiye kıyasla tarımsal faaliyetlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde sürdürülebilirliğine yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra özellikle gübreleme ve ilaçlama gibi bakım işlemlerinde kullanılan kimyasal içerikli maddeler, üretilen maddenin gelişimi için faydalı olsa da aslında içerdiği kimyasal madde varlığı, tüketici sağlığını riske atmaktadır. Bu gibi sebeplerden dolayı tarım sektöründe iyileşme çalışmaları ve teşvik programları ile üreticimize doğru üretim çalışmasına yönlendirme yapılabilir.
İyi tarım uygulaması, sadece üretim kısmıyla ilgilenmez. Üretim sonrası pazarlama süreci de iyi tarım uygulamasının kapsamında sayılabilir. İyi tarım uygulamasına karar veren üreticimizin öncelikle risk değerlendirmesi yapması gerekir. İYT yapılacak arazide daha önce hangi ürünlerin yetiştirildiği bilinmelidir. Daha sonra ise üretim sürecinde insan sağlığına ve çevreye ne gibi etkileri olacağı değerlendirilerek uygulamaya başlanmalıdır. Risk değerlendirmesinde şu etmenler bulunur;
- Önceki dönemlerde yetiştirilen ürün
- Yetiştirilen ürünün çevreye etkileri
- Üretim yapılacak toprağın tipi
- Taban suyu seviyesi
- Taban suyu seviyesinin miktarı ve kalitesi
- Su kaynağının varlığı
- Topraktaki bakteri ve hastalık durumu (toprak sağlığı)
İyi Tarım Uygulaması Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
İyi tarım uygulaması yapmaya karar verdikten sonra yapmanız gereken ilk işlem, hangi alanda üretim yapmak istiyorsanız, ilgili başvuru formunu CTR (Uluslararası Belgelendirme & Denetim)’ye ileterek başvuru işlemini tamamlamış olurlar. İyi tarım uygulaması kapsamında üretim yapılan alanlar, bitkisel üretim, su ürünleri yetiştiriciliği ve hayvansal üretimdir. Hangi üretim alanında uygulamayı gerçekleştirmek istiyorsanız, o alanla ilgili başvuru formunu doldurmalısınız.
Başvuru yapılmasının sebebi, yapılan işlemlerin kayıt altına alınarak, kontrol yapılacağı zaman faydalanmak içindir. Devlet destekli ve kontrollü bir uygulama olduğu için, üreticimizin üretim süreci mevzuata uygun ve kayıtlı olmalıdır.
Özellikle tarımsal üretim yapacakların şu gibi önemli hususlara dikkat etmesi gerekir. Uygulama yapacağı toprağı iyi tanımalı, uygun tarım tekniğini kullanmalı ve erozyon riskini azaltmalıdır. Bunun yanı sıra üretimi yapılacak bitki ürünün dayanıklılık seviyesinin yüksek olması gerekir. Bu anlamda yapacağınız şey, tohum ya da fidan seçiminde kaliteli ve sertifikalı olmasında dikkat etmelisiniz. Gübreleme işlemini yapmadan önce toprak analizi yaptırmalı, rapora göre gübre seçimi yapmalısınız. Ayrıca uygun zamanda ve uygun şekilde gübreleme işlemi gerçekleştirmelisiniz.
Bakım işlemlerini (gübreleme, sulama, ilaçlama v.s) kayıt altına alın. Ayrıca sulama ihtiyacını gidermeye yetecek su kaynağı bulunan arazilerde üretim yapmaya dikkat edin.
