Yağ elde etmede kullanılan tarım bitkilerinden biri olarak kanola bitkisini örnek olarak verebiliriz. Ülkemizde özellikle Marmara – Trakya bölgesinde yetiştirilen kanola bitkisi yağ elde edilmesinin yanı sıra farklı sektörel alanlarda da kullanılıyor. Ancak asıl önemli olmasının sebebi yağ üretiminde kullanılmasıdır.
Ülkemizde üretimi yapılan bit bitki olsa da yabancı menşeili bir bitkidir. Kanada ülkesinde yoğun olarak yetiştirilen bir bitki olduğu için bitki ismini “Kanada” ve İngilizce yağ anlamına gelen “Oil” kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Kanola üretimi yapan ülkelerden bazıları şunlardır; Avrupa ülkeleri, Kanada, Çin, Hindistan, Japonya ve Türkiye’dir. Bu ülkelerin arasında yıllık olarak en fazla üretim oranına sahip ülke Çin’dir. Çin’den sonra Hindistan, Kanada ülkeleri de sırasıyla geliyor. Ülkemizde bitkisel yağ üretimini karşılamak için kullanılan bitkilerden biridir.
Ancak bir süre kanoladan elde edilen yağın insan sağlığına olan zararlarından dolayı ekimi yasaklansa da bitkisel yağ alanında yaşanan eksiklikten dolayı kanola üretimi yapılmasına devam ediliyor. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ülkemizde kanola üretimi yapılan bölgemiz Trakya bölgesidir. Ülkemizde üretimi yapılsa da bu oran oldukça düşüktür. Yani yoğun olarak bir üretim alanına ve oranına sahip değildir.
Yaz ve Kış Aylarında Üretimi Yapılabilir!
Kanola bitkisi, çeşit olarak farklı alternatiflerinin olması sebebiyle farklı mevsimlerde üretimi yapılabilir. Bu nedenle yaz ve kış aylarında üretimi yapılabilecek çeşitleri bulunur. Hem yaz aylarında hem de kış aylarında üretimi yapılabiliyor. Ülkemizde kış aylarında yapılan kanola üretimi genellikle buğday üretilen arazide ekim nöbeti bitkisi olarak tercih ediliyor. Çünkü buğday bitkisi sürekli olarak aynı arazi üzerinde üretimi yapılabilecek bir bitki değildir. Aynı toprakta buğday üretimi yapılması toprağın besin değerinin düşmesine neden olur. Topraktan yeterli besin ihtiyacını karşılayamayan buğdayın verimi de oldukça düşük oranlı olacaktır.
Bu nedenle buğday üretimi yapan çiftçilerimiz ekim nöbeti için kanola bitkisini tercih edebilirler. Böylece hem toprağın verimli kullanılmasını sağlarken aynı zamanda kanoladan yağ üretimi yapılmasını da mümkün kılar.
Ülkemizde Kanola Üretimi Nerelerde Yapılır?
Yoğun olarak kanola üretimi ülkemizde yapılıyor olmasa da farklı bölgelerimizde kanola üretimi yapılması olağandır. Çok sıcağı ve çok soğuk hava derecelerini sevmeyen kanola bitkisi en çok Marmara bölgemizin özellikle Trakya kısmında yetiştiriliyor. Bunun yanı sıra Ege ve Akdeniz bölgelerinde de yetiştirilebilir. Buğdayın yanı sıra pamuk ekimi yapılan arazilerde de ekim nöbeti olarak kanola kullanabilirsiniz.
Kanola hem insan hem de hayvanların gıda gereksinimlerinde kullanılan bir bitkidir. Yağ üretimi yapılırken geriye kalan artıklar, küspe olarak ifade edilir. Küspeler hayvanların gıda ihtiyacının giderilmesinde kullanılan bir yem çeşididir. Böylece kanola üretimi ile hem bitkisel yağ ihtiyacının giderilmesi sağlanırken aynı zamanda hayvanların besi ihtiyacı da giderilmiş olur.
Ülkemizde Üretimi Yapılan Yağ Bitkileri
Bitkisel yağ kullanımı mutfak kültürümüzde lezzet ve sağlık anlamında önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle ülkemizde yağ üretimi yapılabilecek bitkilerin üretimi önemli bir yere sahiptir. Bu anlamda üretimi yapılan bitkilerin arasında;
- Soya fasulyesi
- Yer fıstığı
- Zeytin
- Ayçiçeği
- Kolza
- Aspir
- Susam tohumu
- Haşhaş tohumu
- Pamuk çiğidi
- Yağ keteni ve son olarak
- Kendir
bitkilerinin üretimi yapılıyor. Kanola bitkisi, kolza bitkisine uygulanan ıslah çalışmaları sonucu elde edilen bir bitkidir. Sadece yağ üretiminde değil farklı sanayi sektörlerinde de kullanılıyor. Bunlara örnek olarak biyoyakıt, mum ve kozmetik sektörünü verebiliriz. İçerdiği yağ ve protein değeri oldukça yüksektir. Bu nedenle petrol kaynaklı yağların yerine de kanoladan üretilen yağ kullanılabilir.