Kooperatif insanların 1800’lü yıllarda ortaya çıkardığı, insanların dayanışmasını, birliğini ve beraberliğini temel alarak ortaklaşa kurulan ve demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla insanların ihtiyaçlarını üretim yaparak karşılayan gönüllü olarak bir araya gelen insanların oluşturduğu özerk yapılardır.

Kooperatifler toplumsal kalkınma açısından da önemli bir yere sahiptirler, toplumsal kalkınmayı geliştiren ve ticari işletmeler için temel sağlayan kendilerine has bir modele dayanmaktadırlar. Bu işletmelerin bazı özellikleri şunlardır :

• Ortakların birbirine olan yetkinliği, ortakların etik olması, şeffaf çalışılması, ortak kararlar alınması
• Her ortağın kendisine yetebilmesi, gönüllü olarak yapılabilecek fedakarlıklar.
• Etik kurallara uygun, doğru olarak belirlenmiş kurallara sahip işletmeler.

Genel Olarak Olması Gereken Özellikler :

• Gönüllü ve açık üyelik
• Ortakların kendi kendilerine yetebilmeleri
• Kişilerin davranışlarında dikkat etmesi
• İşletmeyi herhangi bir şekilde lekeleyecek davranışlarda bulunulmaması
• Etik kurallara uygun işler yapma
• Topluma karşı sorumluluk
• Eğitim, öğretim ve bilgilendirme
• Özerklik ve bağımsızlık
• Kooperatifler arası işbirliği
• Ortakların ekonomik katılımı
• Ortakların demokratik kontrolü

Kooperatifler Neler Yapar?

Kooperatifler dünya genelinde yaklaşık 1 milyar insana hizmet ettikleri tahmin edilmektedir. Kooperatiflerin bir çok çeşiti ve farklı işlevleri vardır. Bu işlevler insanların yaşadığı bölgelere göre ihtiyacı olan ne varsa ona göre çeşitlendirilebilmektedir. Kooperatifler sayesinde insanların ihtiyacına yönelik ne varsa üretimi yapılarak bu ihtiyaçları kolaylıkla karşılamaktadırlar.

Kooperatifler hakkında sadece üretimden bahsettik, tek katkısı insanın ihtiyaçlarını üretmek değildir, eğitime, sağlığa, ekonomiye, gelişime, çalışmaya, özveriye ve bir çok şeye katkıda bulunmaktadırlar.

Kısaca Kooperatifler :

Gelişime açık ve sürdürülebilir iş modellerindendir.

Ekonomiye katkıda bulunur ve iş olanaklarını güçlendirir.

Yaşam şartlarını iyileştirir ve insanlara sorumluluk kazandırır.

Dünyadaki en büyük 300 kooperatifin 2008 yılı toplam cirosu 1,6 Trilyon Dolardır

Kooperatifçilik İlkeleri Nelerdir?

Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) 20-23 Eylül 1995 yılında İngiltere’nin Manchester şehrinde yapılan 31. Kongresinde kooperatifçilik ilkeleri tekrardan tartışılarak yeniden yapılanmaya gidilmiştir.

Bu değerleri uygulamak için 7 ilke benimsenmiştir

1.Gönüllü ve Herkese Açık Ortaklık

Kooperatifler insanların, din, dil, ırk, siyasi görüş v.b değerlerin ayrımını gözetmeksizin, kooperatifin hizmetlerinden yararlanabilecek ve ortaklığın sorumluluklarını kabul eden, razı olan herkese açık gönüllü kuruluşlardır.

2.Ortaklar tarafından gerçekleştirilen denetim

Kooperatifler, ortaklar tarafından politikalar ve karar alma süreçlerinde denetlenen demokratik kuruluşlardır. Seçilmiş olan bir temsilci olarak hizmet edenler, ortakların sorumluluğunu alır.

Birim kooperatif kuruluşlarında ortaklar eşit oy hakkına sahiptir, her ortağa bir oy hakkı olacak şekilde.

3.Ortakların ekonomik katılımı

Ortaklar, kooperatifin sermayesine eşit ve adil bir şekilde katkıda bulunur ve bunu demokratik olarak yönetirler. Oluşan sermayenin bir kısmı kooperatifin ortak mülkiyetidir.

Gelir fazlasını, alınan ortak kararlar ile kooperatifin geliştirilmesi yönünde veya diğer faaliyetlere destek olma gibi amaçlarla kullanabilirler.

4. Özerklik ve bağımsızlık

Kooperatifler kısaca sermayelerini, hükumetler veya dış kaynaklar aracılığıyla arttırmaları durumunda, bunu kooperatiflerinin geleceğini dizayn etmeleri yani özerkliğini sürdürecek girişimlerde bulunulmaları en doğru karar olacaktır.

5.Eğitim ve Bilgilendirme

Kooperatifler, ortaklarına ve diğer kollara ( temsilci, yönetici, çalışan ) kooperatiflerinin gelişimine etkin bir şekilde katkıda bulunabilmeleri için eğitim verebilirler. Ve genel kamuoyunun kooperatifçilik işbirliğinin ve şeklinin anlatılması, bilgilendirilmesi hem gençler için bir yol gösterici olabilir hem de bu işlere gönüllü olarak girmek isteyen kişiler için bir önbilgi sağlayarak gelişimlerine katkıda bulunur.

6.Kooperatifler Arasında İşbirliği

Yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası kooperatiflerle beraber çalışarak ortaklarına daha etkin bir şekilde hizmet eder ve kooperatifçilik hareketini geliştirir.

7. Topluma Karşı Sorumluluk

Kooperatifler, ortaklarınca onaylanmış politikalarla toplumlarının kalkınması için çalışırlar.