Havaların ısınmasıyla beraber insanların bile dayanamadığı sıcaklara, Küçükbaş hayvanı sahip insanlarımızın hayvanlarını bu sıcak havalarda kırpmamak, onlara yapacağımız en büyük kötülük olurdu herhalde. Koyunlarımızın sağlıklı ve daha üretici olabilmesi için gereken koyun kırpma işlemi nasıl yapılır ? Gelin beraber inceleyelim.
Sıcaklarla beraber gelen koyun kırpma işlemi , koyunların vücutlarında bulunan yünden kurtulması için yapılan bir işlemdir. Koyun kırpma işlemi hem koyunların gelişimi ve sağlıkları açısından çok önemli bir işlemidir. Aynı zamanda çıkan yünden de çeşitli yerlerde faydalanabilmektir. Koyun kırpma işlemi hayvanın derisinde oluşan parazitler, bakteriler ve aklınıza gelebilecek pisliklerden deriyi arındırma işlemidir.
Daha önceki yıllarda bu işlem oldukça zahmetliydi. Köylerde genelde imece usulü ile yapılmaktaydı. Ciddi emek isteyen ve gerçekten çok fazla zaman isteyen koyun kırkılma işlemi ne yazık ki eski zamanlarda el makası ile yapılmaktaydı. Şuanda 15 – 20 küçükbaş hayvan sahibi çiftçilerimiz koyun kırkım işlemleri için bu yöntemi kullanır. Fakat bizce bununla zaman kaybetmektense bu işi yapan bir kişiye götürüp 10 – 15 lira karşılığında koyununuzu kırptırmak daha iyi olabilir.
Kırkılmadan Önce Yapılması Gerekenler :
Koyunların kırkılmadan yirmi gün önce kuyrukları açılır ve çakıldaklar (kuyruk etrafındaki kirli ve gübreli yapağılar) alınır. Bunlar bıçakla veya kırklıkla(makas) dikkatlice alınır. Bunun yapılmasının sebebi; sıcakta koyunun kuyruğunun yara olmasını önlemek ve koyunun yatarken rahat etmesini sağlamaktır.
Yün : Koyundan çıkartılan yapağının temizlenmiş halidir.
Yapağı : Koyundan gömlek halinde çıkartılan kirli kıl örtüsü
Gömlek / Tulum : Koyundan çıkarılan yapağının tümüne söylenen kelime.
Koyun Kırkma İşlemi :
Koyun, ön ve arkadan iki bacağından tutularak kaldırılıp, yere yatırılır. Yerde yatan koyunun arka iki bacağının arasına sol ön bacağı getirilerek sağ bacağı serbest kalacak şekilde iple birbirine bağlanır.
Kırklık denilen aletle kırkma işlemi başlar eğer koyunun kuyruğu kırpılmamış, temizlenmemişse ilk önce oradan başlanır ve karın bölgesi oradan da boyun bölgesine doğru düzgün bir şekilde kırkılır.
Kırkım Zamanı
Kırkım zamanı Türkiye’de iklim şartlarını değerlendirilerek yapılmalıdır. Kırkım yapılmadan önce iyice bir iklim şartları değerlendirilmeli ve sonrasında kırkım işlemine başlanmalıdır. Tabii hayvanın yapağı terlemeden bunu yapmak oldukça zordur, yapağının terlemesinden bahsettiğimiz olay, hava şartları belirli bir sıcaklık üzerindeyken koyunların yapağı terler, terlerse eğer kırklık makası koyunu kolaylıkla kırpar aksi halde kırkma işlemi zaten zor, çok daha zorlaşabilir.
