Mandalina yetiştiriciliğinde önemli olan konulardan bir tanesi de mandalina fidesinin nasıl dikildiği ile ilgilidir. Doğal faktörlerin (iklim-toprak gibi) yanı sıra bakım işlemleri, mandalina üretiminde verimli bir üretim süreci geçirilmesine yardımcı olan başka faktörler bulunur. Bu faktörleri kültürel bakım işlemleri olarak adlandırabiliriz. Gübreleme, sulama, yabancı otlarla mücadele, budama, ekim dikim işlemleri kültürel bakım işlemleri olarak değerlendirilebilir.
Mandalina fidanı nasıl dikilir? Dikim yapılacak arazi nasıl hazırlanır? Fidanların arasındaki mesafe ne kadar olmalıdır? Bu gibi soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz. Öncelikle mandalina fidanı dikim sıklığı nasıl olmalıdır, dikim sistemi nasıl kurulur bu konudan başlayalım.
Mandalina Fidanı Dikim Aralığı Nasıl Olmalıdır?
Dikim yapılırken 2 çeşit sıra mesafesi bırakılır. İlk mesafe, sıralar arası bırakılacak mesafeyi belirleyen sıra arası mesafedir. Sıra arası mandalina sikilecek sıraların her birinin arasındaki mesafeye verilen isimdir. Diğer mesafe ise, sıra üzeri mesafedir. Sıra üzeri mesafe, bir sırada bulunan mandalina fidanlarının arasındaki mesafe için kullanılır. Yani bahçe tesisi kurarken öncelikle mandalina fidesinin mesafe aralığını belirlemeli, sonrasında dikim yapmalısınız. Çünkü bahçe tesisi kurulan üretim modelleri, uzun vadeli yatırım gerektirir. Bu gibi konularda hassas olmalı ve bilen birine danışmalısınız.
Sıra arası ve sıra üzeri mesafenin belirlenmesi için öncelikle üretimini yapacağınız mandalinanın türünü bilmelisiniz. Ülkemizde üretilen pek çok mandalina çeşidi bulunur. Her biri için farklı sıra mesafeleri bulunur. Bu nedenle üretimini yapacağınız mandalina türü hakkında bilgi sahibi olmalı, daha sonra dikim mesafesini hazırlamalısınız. Mandalinanın türüne göre taç genişliği değiştiği için, bu taç genişliğini karşılayabilecek bir mesafe olması gerekir.
Dikim sistemi olarak mandalina bahçelerinde kullanılan dikim sistemi, kare ve dikdörtgen dikim işlemidir. Bu dikim sistemlerinden birini tercih edebilirsiniz. Dikim aralığı, üreticinin kişisel tercihine göre de değişebileceği için tam olarak bir ölçü verilmesi yanlış olabilir. Ancak ortalama bir dikim aralığı verecek olursak; 6×6 m ya da 5×5 m olarak dikkate alabilirsiniz. Dikim sonrası kültürel bakım işlemlerini tam olarak gerçekleştirirseniz, beklediğiniz verimi alabilirsiniz. Ancak dikim işlemini gerçekleştirirken mutlaka dikim yönüne dikkat edin. Dikim yönü, mandalina fidanının rüzgârdan daha az etkilenmesi üzerinde oldukça etkilidir.
Mandalina Fidanı Nasıl Dikilir?
Dikim öncesi hazırlıkları tam olarak yerine getirdiyseniz artık dikim işlemine geçebilirsiniz. Ancak dikim işlemine geçmeden önce mutlaka bahçe tesisi kurulacak arazinin toprak bakımını yapmış olmanız gerekir. Toprağın havalandırılması pek çok açıdan üretim için verimi artırıcı faaliyetler arasında yerini alır. Dikim öncesi toprağı sürülmesi, öncelikle toprağı havalandırır. Toprağın birbirine karışmasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra oluşan tabakaların ufalanması açısından da oldukça önemlidir. Böylece mandalina fidanları kolayca kök salabilir, toprak içerisinde kökler hızla ilerleyebilir.
Bunu yanı sıra mandalina üretimi yapılacak araziye drenaj çalışması yapılması gerekir. Ayrıca rüzgar kıran fileler uygulanarak sıcak ve soğuk rüzgarların etkisi azaltılabilir. Bu işlemleri yaptıktan sonra dikim işlemine geçebilirsiniz. Dikim işlemini gerçekleştirmek için çukurları burgu yardımı ile açabilirsiniz. Çukuru açarken elde ettiğiniz toprağı yanmış çiftlik gübresi ile karıştırıp belli bir seviyeye kadar doldurun. Mandalina fidanını çukura yerleştirirken hafif bastırın. Bastırmamanız durumunda, can suyu verdiğinizde toprak çöker ve fidana tekrar toprak takviyesi yapmanız gerekebilir.
Mandalina fidanları, hastalıklara karşı dayanıklı ve hastalıklardan arınmış fidanlar olmalıdır. Uzun vadeli bir süreci kapsadığı için aldığınız fidanların sertifikalı olmasına dikkat edin. Torbalarda bulunan mandalina fidanlarını yavaş bir şekilde torbalarından kurtarın. Kök kısmında gerekli budama işlemi varsa gerçekleştirip çukura öyle yerleştirin. Dikim tahtası kullanarak orantılı bir şekilde dikim işlemini tamamlayabilirsiniz. Dikim derinliğini söküm seviyesi olarak ayarlayabilirsiniz.
Dikim işlemini yaptıktan sonra mandalina fidanının 10 –15 cm kadar uzağına bir herek dikerek daha sağlam durmasına yardımcı olabilirsiniz. Daha sonra can suyunu verin. Mandalina fidanı dikimi, bölgelere göre değişiklik gösterebilir. Sonbaharın ılık geçtiği bölgelerde sonbaharda dikim işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
