Hastalıklar ve savaşlar tüm dünya gündeminden düşmeyen başlıca konular. Son zamanda hala süren Ukrayna-Rusya savaşı yalnız gündemi etkilemekte kalmaz aslında toplum olarak daha büyük risklerle kaşı karşıya kaldığımız konuları daha arka plana itmektedir. Her ne kadar savaş, hastalık, ekonomik krizler gündemin en başında yer alsa da tüm yaşamı tehlikeye sürükleyecek daha önemli konular; kıtlık ve kuraklıktır. Uzun yıllardın gıda üretiminde gelecek yüzyıllarda çok da olumlu etkilerle karşılaşamayacağımız tartışılan konulardan biridir. Aynı şekilde tükenen su kaynakları da bu tartışmalarda yerini alır. Dünyamız madde bakımında kapalı bir sisteme sahiptir. Bu da elimizde bulunan tüm kaynakları kontrollü olarak tüketmek gerektiği anlamına gelir. Canlı yaşamanın sürdürülebilirliği için elimizdeki kaynakların her birinin ayrı ayrı önemi vardır. Sıfır atık kavramı da bu noktada devreye girer. Sıfır atık nedir? Tarımla sıfır atık kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? Sorularının cevapları yazımızın devamında birlikte irdelemeye çalışalım.
Sıfır Atık Nedir?
Sıfır atık, işlenmiş ya da hammadde halinde kullanılan kaynakların kontrolsüz kullanımını, kaynakların israfını engellemek ve geri dönüşüme tabi tutulmasını sağlamayı kapsayan çalışmalardır. Günlük hayatta her an her yerde bir kaynak tüketimi gerçekleşir. Özellikle besin tüketiminde orantısızlık ve israf oranlarının yükselmesi toplumu ilerleyen süreçlerde sorunlarla baş etmek zorunda bırakabilir. Uzmanların da önemli olarak işlediği konulardan birisi de lüzumsuz atık çıkarılmasındaki artışlardır. Küçük büyük pek çok atık aslında tüketilebilir kaynaklar olarak değerlendirilebilir. Uzmanlar da bu konuda toplumda bilinç kazanılması için sıfır atık kavramını her fırsatta dile getirmektedir.
Tarımda Sıfır Atık Kullanımlarının Önemi?
Tükettiğimiz besinlere gerektiği özeni gösteriyor muyuz? Bir meyve düşünün tüketim esnasında kabuğu, çekirdeği devre dışı bırakılır geri kalanlar tüketilir. Ki bu en basit olanı ufak bir meyve. Ancak günlük yaşamda pek çoğumuz meyveden sebzeye kadar tüm ürün çeşitlerinde tükettiğimiz kısımdan fazlasını çöp olarak atmaktayız. Ancak bu besinlerin çekirdeklerinin ve kabuklarının dahi büyük fayda sağladığı durumlar vardır. Kimisi cilt sağlığı, kimisi saç sağlığı kimisi ise hastalıklara karşı doğal dekoks niteliğine sahip olmaktadır. Bu bahsettiğimiz yalnızca bilinen faydalardan bazısı. Kiraz saplarının kaynatılmasından elde edilen suyun doğal ödem atıcı özelliğine sahip olması gibi ceviz içinin suda bekletilmesinden elde edilen suyun kolesterole iyi gelmesi en bilinenlerden bazısıdır. Bu gibi aslında ilaçsız doğal yöntemlerle vücut direncini artırmak ve hastalıklara karşı önlem almak amacı ile doğanın bize sunduğu çok daha fazla mucizevi besin vardır. Ancak bizler bu avantajı kullanmaktan ziyade atık olarak görmeyi sürdürmekteyiz. Sıfır atık kavramı da tarım özelinde bu noktada önemini vurgular. Sıfır atık konusunda bilinçlenildiğinde elde edilecek avantajlar;
- Sıfır atık sayesinde besinleri daha verimli kullanırız.
- Çevre kirliliğini daha azaltma imkanı elde ederiz. Atık oranı arttıkça çözünen atıklar dahi olsa, çevresel olarak etkileyici olabilmektedir.
- Atık oranı düşürülerek var olan besin kaynaklarının azalmasına karşı önlem alabiliriz.
- Besinlerin sunduğu tüm faydalardan yararlanabiliriz.
- Gelecek dönemde yaşanılabilecek kıtlık öngörülerine karşı önlemler alma olanağı elde edebiliriz.
Canlı yaşamı için besinin değeri çok fazla önem arz eder. Yeterli besin değeri olmadığı durumlara canlı yaşamının sürdürülebilirliği mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla da yaşamın devamı için sıfır atık kavramını hayatımıza entegre etmemiz, gelecek dönemler açısından büyük öneme sahiptir.
