Erik, yaz aylarımızı renklendiren ve sağlık açısından bizi güçlendiren bir meyvedir. Özellikle yeşil eriği tuzla bulayıp yemek en yaygın tüketim şeklidir. Ülkemizde üretimi yapılan ve yoğun olarak tüketilen meyveler arasında erik meyvesi de bulunur. İklimsel çeşitliliğe sahip oluşumuz farklı erik türlerinin ülkemizde üretilmesine kolaylık sağlar.
Türkiye iklim olarak farklı iklim geçişlerinin yaşandığı bir ülkedir. İklimsel çeşitliliğin fazla oluşu, farklı erik çeşitlerinin üretimini ve tüketimin sağlar. Eriği zaten tüketmenin yanı sıra işleyerek farklı gıda tüketim alanlarında da kullanabiliriz.
Peki ülkemizde üretimi yapılan erik türleri hangileridir?
Ülkemizde üretilen erik çeşitleri, Avrupa eriği, Can eriği ve Japon eriği olarak ifade edilebilir. Bu erik türleri, boyutları, görselleri ve tatları birbirinden farklılaşır. Ayrıca olgunlaşma süreçleri, hasat zamanları da değişebilir. Bu erik türleri kendi arasında da farklı türlere ayrılabilir. Erik sene bir ülke olduğumuz için erik tüketimi de oldukça fazladır. Kırmız ya da mürdüm renkte olan erikler genellikle ezme ya da marmelat yapımında kullanılabilen erik türleridir.
Can Eriği Alt Türleri:
Ülkemizde çokça sevilen ve tuza bulanıp yediğimiz erik türleri arasında en baş sırada can eriği yer alır. Can erikleri genel itibariyle yeşil renktedir. Tuza bulayarak yediğimiz erik türüdür. Ülkemizde can eriği üretimi oldukça yüksek bir şekilde yapılır. Üretimin fazlalığının bir nedeni olarak tüketim yoğunluğu olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü erik seven ve fazlaca tüketen bir ülke olduğumuz için üretim talebinde de artış gözlemlenir.
Can erikleri, 60 – 70 gün içerisinde hasat hazır hale gelir. Hasat tarihi olarak haziran ayının ikinci haftasında hasat işlemine başlanılır. Can eriği çeşitleri, papaz eriği, can eriği, havran eriği diğer bir adıyla Bekiroğlu, aynalı eriği ve kebap eriği olarak farklı çeşitlere ayrılabilir.
Can eriklerinin rengi, boyutları, tatları türlerine göre değişebilir. Can eriği ağaçları görüntü olarak sıkı dallara sahiptir. Taç kısmı yayvan bir şekilde bulunur. Ağaç boyu 4 – 8 metre arasında değişebilir.
Papaz Eriği
Can eriğinin bir alt türü olarak papaz eriğini söyleyebiliriz. Genel olarak ülkemizde çokça bilinen ve pazar – market tezgahlarında yer alan bir erik türüdür. Boyut olarak iri bir tane yapısına sahiptir. Genel olarak yeşil bir renge sahiptir. Olgunlaşma süreci arttıkça yeşil rengi kırmızı ya da sarı renge dönüşebilir. Su oranı oldukça yüksek bir meyvedir ve tadı lezzetlidir. Papaz eriğinin çekirdek kısmı ete bağlı bir şekilde bulunur.
Can Eriği
Can eriği alt türlerinden biri de aynı isme sahip bir tür olan can eriğidir. Can eriği de papaz eriğine benzer bir formattadır ancak görüntü olarak papaz eriğinden daha yuvarlaktır. Rengi açık yeşildir ve tatlı bir tık daha mayhoştur.
Can eriği, oldukça suludur. Papaz eriği kadar etli bir yapısı yoktur. Papaz eriğinden rengi ile ayırabilirsiniz. Papaz eriğine kıyasla daha sarı bir et rengi vardır. Can eriği olgunlaştıkça tadı oturan bir erik türüdür.
Havran Eriği
Bekiroğlu olarakta bilinen bir erik türüdür. Açık yeşil bir renge sahiptir , yuvarlaktır. Erik boyutu iri tanelidir. Eriklerin içinde bulunan çekirdek kısım oldukça küçüktür. Papaz eriğinin hasat işleminden yaklaşık 15 gün kadar sonra havran eriği hasata hazır hale gelebilir.
Aynalı Eriği
Aynalı eriği, diğer can eriği türlerinden farklı olarak kırmızı renklidir. Tat olarak mayhoştur, iri yapılı ve yuvarlaktır.
Kebap Eriği
Sevilerek tüketilen eriklerden bir diğeri de kebap eriğidir. Meyve iriliği papaz eriğine kıyasla daha küçüktür. Koyu yeşil bir renge sahiptir. Lezzet olarak tatlıdır.
Japon Erikleri:
Japon erikleri, ülkemizde üretilen erik çeşitlerinden bir grubu oluşturur. Halk arasında İtalyan eriği olarakta biliniyor. Olgunlaşma ve hasat tarihi olarak haziran ve eylül ayları uygundur. Ağaçların dal yoğunluk dereceleri türlerine göre değişebilir. Genellikle dik yayvan bir görüntüleri vardır. Japon erik ağaçları boyutu 6 – 7 metreye kadar uzayabilir.
Japon erikleri grubunda, Formasa, Climax, Santa Rosa alt çeşitleri bulunur.
Formasa
Japon erikleri grubundan biri olan Formasa eriğinin görüntüsü kalp şeklindedir. Meyvenin üzerinde sarının üzerinde mora çalan kırmızı renkler hakimdir. Sulu bir meyvedir, ince ve yumuşak bir dokusu vardır. Formasa eriğinin hasat zamanı olarak haziran ayı uygun olabilir
Climax
Japon eriği grubunda bulunan bir diğer erik çeşidi de Climax’dir. Climax’in hasat zamanı Formasa’nın hasat zamanından yaklaşık bir hafta sonradır. Görüntü olarak bir yumurtayı andırabilir. Kabuk rengi kırmız mor renlerin üzerine sarı benekler bulunur. Tat olarak, çok tatlı bir tada sahip değildir, orta tatlıdır.
Santa Rosa
Santa rosa, kabuk rengi koyu mor bir renge sahiptir. Formasa ile aynı zamanda olgunlaştığı için hasat zamanları paraleldir. Tüketici tarafından çokça sevilen ve tüketilen bir erik çeşididir. Et rengi pembe kırmızı bir görüntüye sahiptir, oldukça tatlıdır. Su oranı yüksek bir türdür.
Avrupa Erikleri:
Ülkemizde üretilen erik türlerinden bir diğeri de Avrupa erikleridir. Avrupa erikleri, erik üretiminin önemli bir kısmını karşılar. Avrupa eriklerinin verimlilik durumları türlerine göre değişebiliyor. Bazı türler kendine verimli iken bazıları ise yarı verimli ve tam verimlidir.
Avrupa erikleri taze tüketilir. Taze tüketiminin yanı sıra bazı işletmelerde de kullanılabilir. Erik konserveleri, kurutulması ve reçel olarak işlenen bir meyvedir. Avrupa eriklerinin kabuk rengi, mor, kırmızı ve sarı olarak değişebilir. Seyrek dallı bir ağaçtır. Avrupa erikleri grubunda bulunan erik çeşitleri, Stanley, Giant, President ve Sugar olarak adlandırılabilir.
Stanley
Avrupa erikleri grubunda bulunan Stanley, ülkemizde üretilen en yaygın erik çeşididir. Olgunlaşma tarihi, ağustos ayının son haftalarıdır. Eriğin kabuk rengi genellikle koyu mordur. Eti oldukça fazladır, lif oranı yüksektir ve tadı oldukça lezzetlidir.
Stanley erikleri, taze olarak yenilebilmenin yanı sıra konserve ve kurutmalık olarak kullanılabilir. Kendine verimli bir türdür. Ancak diğer pek çok türün döllenmesine yardımcı olur.
Giant
Avrupa eriklerinden biri olan Giant eriği, görüntü olarak yumurta şeklindedir. Kabuk rengi, koyu kırmızı ve mor renklerindedir. Et kısmı ise sarı renklidir. Genellikle taze tüketim için uygun olan bir erik türüdür.
President
President eriklerinin görüntüsü, yuvarlaktır. Kabuk rengi olarak, bordo kırmızı bir görüntüye sahiptir. Bu tür eriklerin karın kısmında bulunan çizgi oldukça belirgindir. President erik ağacını döllemek için Stanley ağacı kullanılır. Depolanma süresi oldukça kısadır. Hızlı tüketilmesi gerekebilir.
Sugar
Bir diğer Avrupa eriği çeşidi de Sugar’dır. Sugar eriğinin olgunlaşma dönemi olarak temmuz ayı söylenebilir. Sugar eriğinin görüntüsü yumurtaya benzer. Sugar eriğinin kabuğu, kırmızı – mor renklerindedir. Çekirdek kısmı ete yapışık bir şekildedir. Eriğin et kısmı sarı renklidir ve oldukça suludur.
Sugar eriği taze tüketmeye uygun bir erik türü olmasının yanı sıra aynı zamanda kurutmalık olarak da kullanılabilir.
Genel olarak değerlendirildiğinde ise ülkemiz erik üretimi açısından verimli bir ülkedir. Bu verimliliğin en temel sebebi ise şüphesiz iklimdir. Uygun iklim koşullana sahip yerlerde yüksek verimli erik üretimi yapılır. Sadece üretim açısından değil tüketim açısından da önemli bir potansiyeli vardır.
