Ülkemizde üretim faaliyeti ayrı bir öneme sahip ayçiçeği, bitkisel yağ üretiminde kullanılan hammaddelerden bir tanesidir. Özellikle Marmara Bölgesi’nde geniş bir üretim alanına sahiptir. Pek çok farklı sektörde kullanıldığı için, ayçiçeği üretimine ayrı bir önem ve devlet tarafından desek verilmektedir. Trakya bölgesi denince akla ilk gelen şey, ayçiçeği üretimidir. Ayçiçeği üretimi sadece ülkemizde değil, dünya genelinde de önemli bir yere sahiptir. Bunun temel sebebi ise şüphesiz ki yağ üretiminde kullanılan bitki olduğu içindir. Bitkisel yağ üretiminde ayçiçeğinin ayrı bir yeri vardır.
Ülkemiz genelinde ele aldığımızda, ülkemizde üretilen Ayçiçek yağının büyük bir bölümü Marmara Bölgesi (Trakya Bölgesi) tarafından karşılanıyor. Ayçiçek üretiminin Marmara bölgesinde yoğun olarak yapılmasının üzerinde iklimin büyük önemi bulunur. Ayçiçeğinin iklim isteğinin karşılandığı Marmara Bölgesi’nde önemli ölçüde ayçiçeği üretimi yapılıyor.
Ayçiçek Yağının Önemi Nedir?
Mutfaklarımızın vazgeçilmez yağlarından biri olan ayçiçek yağı, E vitamini açısından oldukça zengindir. E vitamininin yanı sıra omega 6 yağlarının yoğun olarak var olduğunu söyleyebiliriz. Ayçiçeğinin tohumundan doğal olarak üretildiği için insan sağlığına oldukça faydalıdır. Tat olarak hafif bir lezzete sahiptir. Doymuş yağ oranı ayçiçek yağında düşüktür. Kolesterol içermediği için, kolesterol hastaları tarafından kullanılabilir.
Ayçiçeği sadece gıda sektöründe kullanılan bir ham madde değildir. Mutfakta bitkisel yağ olarak kullanılmasının yanı sıra ticari değeri yüksek olan bir tarım bitkisidir. Ülkemiz tarafından diğer ülkelere ihraç edilir. Bu durumun ülkenin finansal kaynağını beslediğini söylemek yanlış olmayacaktır. Ayrıca doğal bir yağ olduğu için kozmetik sektöründe de sıkça kullanılır.
Ayçiçek Yağı Nasıl Üretilir?
Ayçiçeklerinin tohumlarının pres makinesine girmesi ile elde edilen ayçiçek yağının üretilme serüveninden size kısaca bahsedelim. Öncelikle verimli ve kaliteli bir ayçiçek yağı üretimi için önemli olan ilk nokta üretim sürecidir. Üretim süreci verimli ve kaliteli geçen ayçiçek tohumlarının vereceği yağ miktarı da aynı oranda yüksek olacaktır.
Ayçiçeği tohumu dikimi için en ideal zaman 1 ila 15 Nisan arası bir dönemdir. Ancak bu tarih özellikle Trakya Bölgesi’nin iklimsel koşulları göz önünde bulundurularak belirlenen tarih aralığıdır. Üretim aşaması başarılı bir şekilde sonuçlanan ayçiçek bahçelerinin hasat edilmesi ile ikinci aşamaya geçilmiş olur. Ayçiçeği hasadı için uygun görülen tarih aralığı 1 – 15 Eylül arasıdır. Altın sarısı görüntüsünü kahverengiye bıraktığında ayçiçeğinin hasat için hazır olduğunu anlayabiliriz. Biçerdöver yardımı ile hasat edilen ayçiçeği, tamamı toplandıktan sonra fabrikaya gönderilir.
Ayçiçeğinin işlenmesine uygun donanıma sahip fabrikalarda ayçiçeğinin kaba kısmı ile tohumları ayrıştırılır. Gerekli değerlendirmeler yapıldıktan sonra ayrışma işlemine geçilir. Ayrıştırılan tohumlar, yağ üretimi için pres makinelerine yönlendirilir. Soğuk presleme tekniği kullanılarak uygulanan bu işlemden sonra tohumlardan yağ elde etme işlemi gerçekleştirilir. Ancak bazı fabrikalarda sıcak presleme tekniği kullanılarak yağ elde edilir. Presleme işlemi yapılırken istenmeyen tohumun istenmeyen kısmı ana kısımdan ayrılır. Geriye kalan tohum içi ezilerek yağ elde etme işlemi tamamlanır.
Ayçiçek Yağı Nasıl Depolanır?
Yağ elde edildikten sonra dağıtım işlemine geçilmeden önce önemli olan bir diğer süreç, yağı depolama sürecidir. Üretilen ayçiçek yağının depolandığı alanın güneş ışını almaması gerekir. Güneşe maruz kalan yağların bozulma durumu söz konusudur. Bu nedenle depolanın yağları muhafaza ederken güneş ışınına maruz kalmamasına dikkat edin.
Dikkat edeceğiniz bir diğer nokta ise, depolama alanının sıcaklık ortalamasıdır. Yağ deposunun sıcaklık değeri, 20 derecenin altında olmalıdır. Böylece 12 aya kadar muhafaza edilebilir.
