Ülkemizde yetiştiriciliği yapılan ve tüketimi sevilerek yapılan bitkilerden biri balkabağıdır. Genel olarak kabak bitkisi farklı alt tür çeşitliliği açısından zengin olan bir bitkidir. Ticari üretiminin yanı sıra pek çok vatandaşımız bahçesinde balkabağı üretimi yapmaktadır. Balkabağı, ülkemizde yemeği yapılsa da genel olarak tatlı yapımında kullanılan bir bitkidir. Sebze olarak ifade edebileceğimiz balkabağının üretimi kışın yapılır. Kasım- Aralık aylarında balkabaklarının hasat işlemi yapılır. Hasat işleminden sonra pazar ve marketlerde balkabakları satışa hazır hale getirilir.
Balkabağının kışın yetiştirildiğini söylemiştik. Ancak balkabağı kış aylarının yanı sıra farklı dönmelerde de ekimi yapılır. Buna bağlı olarak hasat döneminde de değişimler meydana gelebilir. Balkabaklarının ekim dönemi, sonbahar, ilkbahar ve yaz ayları olmak üzere değişebilir. Geniş bir ekim dönemine sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Besin değeri açısından zengin bir bitki olan balkabağının hangi mevsimde yetiştirildiğini açıkladığımıza göre, nasıl yetiştirildiği ile ilgili olarak kısa bir bilgi verebiliriz.
Balkabağı Nasıl Yetiştirilir?
Farklı ekim zamanlarına sahip bir bitki olduğu için ülkemizin hemen hemen her bölgesinde balkabağı yetiştiriciliği yapılıyor. En fazla üretimin yapıldığı ilimizin Sakarya olduğunu söyleyebiliriz. Sakarya’yı takip eden illerimiz ise Afyonkarahisar, Ankara ve Düzce’dir.
Bahçenizde balkabağı yetiştiriciliği yapmak istiyorsanız öncelikle ekim dönemine dikkat etmelisiniz. Genel olarak üç mevsimde ekimi yapılan bir bitki olsa da kış bitkisi olduğu için bulunduğunuz bölgenin iklimsel özelliklerini dikkate alarak ekim dönemini kararlaştırmanız gerekir. Dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise tozlaşma sürecidir. Balkabağının tozlaşma sürecine arı, kelebek gibi uçan hayvanlar etki eder. Arı ve kelebeğin fazla bulunmadığı bir bölgedeyseniz tozlaşma işlemini sizin yapmanız gerekiyor. Eğer kendiniz yapacaksanız henüz açmamış bir dişi bulmalısınız. Daha sonra sabahın erken saatlerinde dişiden aldığınız tozları erkek çiçeğe sürmelisiniz.
Balkabağı, tohumdan üretimi yapılan bir bitkidir. Bu nedenle ister doğrudan toprağa ekebilir, isterseniz çimlendirdikten sonra toprağa elde ettiğiniz fideyi dikebilirsiniz. Ancak ekim için toprağın belli bir derecede sıcaklığa sahip olması gerekiyor. Balkabağı için tavsiye edilen toprak sıcaklığı 10 –12 derece olarak ifade edilebilir. Toprak sıcaklığı, tohumun çimlenmesini ya da ekilen balkabağı fidesinin toprağa alışmasını ve rahat bir şekilde kök salmasını sağlaması açısından oldukça nemlidir.
Toprak yeterli sıcaklığa geldikten sonra, ekim işlemine geçebilirsiniz. Bu süreçte önemli olan şey ise toprağın işlenmesidir. Balkabağı yetiştiriciliği yapılırken toplamda iki kez toprak işlenir. Dikim için hazırlanan toprağa 3 – 5 cmlik bir derinlik yeterli olacaktır. Yetiştirdiğiniz balkabağı fidesinin dikime hazır olup olmadığını fidenin yaprak sayısından anlayabilirsiniz. Eğer ki fidenin yaprak sayısı 4 ya da 5 asıl yaprak ise dikim işlemi için hazır hale gelmiş demektir.
Balkabağının türüne göre ekim aralığı değişebilir. Genel olarak ise 60x60cm, 70×70 cm ve 80×80 cm şeklinde aralık ölçüleri uygulanabilir. Dikim işlemini gerçekleştirirken fidenin kök kısmını hafif sıkıştırın. Dikim esnasında boşluk kalması fidenin toprakla uyumunu olumsuz yönde etkileyebilir.
Balkabağı Sulama ve Gübreleme İşlemi Nasıl Yapılmalıdır?
Sulama ve gübreleme işlemi, balkabağı üretiminde yapılması gereken bakım işlemlerinden biridir. Balkabağı üretiminde tavsiye edilen gübre çeşidi, besin değeri açısından doygun olan organik bileşenli gübre kullanılabilir. Ayrıca dekar başına olacak şekilde 3 – 4 ton kadar yanmış çiftlik gübresi de tercih edebilirsiniz.
Sulama işlemi ile ilgili olarak ise balkabağı için tavsiye edilen yağmurlama tekniği, yağmurlama sulamadır. Genel olarak çok fazla sulama isteği olan bir bitki değildir. Ancak yetişme sürecinde mutlaka sulama işlemi yapılası gerekiyor. Toplamda 2 kez sulama işleminden sonra balkabağının meyvelerinin tohum oluşturması ile birlikte hasat dönemine geçilir.
