Toprağa ekilen bitki besin ihtiyacının toprak ve sudan karşılar. Bu nedenle topraktaki ve sudaki besin oranı ne kadar yüksekse bitkinin gelişmesine o oranla faydalı olacaktır. Besin değeri yüksek olan topraklarda, bitkiler daha hızlı ve kaliteli şekilde büyürler. Toprakta bulunan organik bileşenlerin az olması, toprağa ekilen ekin için tehlike sinyalleri verir.
Peki hümik asit nedir ve toprağa ne gibi bir faydası bulunur?
Hümik asit, çürümüş bitki ve hayvan atıklarından oluşan bir maddedir. Hümik asit, siyah ya da koyu kahve renktedir. Hümik asitin büyük bir kısmı ya da tamamı bu atıklardan oluşur. Hümik asit, humus olarakta adlandırılmaktadır. Humuslu toprakların besin değeri açısından yüksek olduğu söylenmektedir. Hümik asit için toprağın organik maddesi diyebiliriz. Topraktaki bitki ve hayvan kalıntıları, toprağa organik madde olarak geri döner. Organik madde açısından eksik olan topraklara hümik asit desteği yapılır. Böylelikle tarımsal üretimden elde edilecek verim yükselmeye başlar. Hümik asitin içerisinde bulunan leonarditler sayesinde toprağın doğal dengesi sağlanmış olur. Hümik asitin faydalı ve zararlı maddeler üzerinde yapıcı bir etkisi bulunur. Faydalı maddeler ile birleşerek, toprağa ekilen bitkiyi, ekini besler ve ihtiyacı olan besin maddesini ona sağlar. Topraktaki zararlı maddelerin üzerinde inaktive edici bir etkisi bulunur. Yani topraktaki zararlı maddeleri engelleyici, yok edici bir görevi bulunur.
Hümik asit işlenirken içerisinde bulunan bakteriler canlı tutulur. Toprağa hümik asit desteği verildiğinde, hümik asitte bulunan canlı bakteriler kolayca bitkiye ulaşır. Böylece hem topraktaki besin madde oranı yükselir hem de üretimin miktarını ve kalitesini arttırıcı destek sağlar. Hümik asitin toprağa ve bitkiye pekçok faydası bulunmaktadır. Üretim yapılmadan önce, toprağın humuslu olup olmaması bir tercih sebebidir. Humuslu topraklarda tarım üretiminin daha yüksek verim elde edilerek yapılacağı üreticilerimiz tarafından bilinir. Bu nedenle humus değeri açısından düşük topraklara hümik asit desteği yapılmaktadır.
Hümik asit topraktaki besin değerinin düşük olması durumunda toprağa takviye edilerek toprağın besin dengesi sağlanır. Hümik asit toprakta oluşabilecek kaymak tabakanın olmasının da engellemektedir. Topraktaki kaymak tabaka, yağış ya da sulamadan sonra, toprakta bulunan mil ve killerin toprak üzerinde oluşturduğu tabakadır. Kaymak tabakanın topraktaki filizin çıkışı üzerine olumsuz etkisi bulunur. Kaymak tabaka olan arazilerde ya toprak yüzeysel olarak işlenmeli ya da kimyasal takviye yapılmalıdır. Tarımsal üretim üzerinde kaymak tabakasının engelleyici bir etkisi bulunmaktadır. Hümik asit ile toprakta oluşabilecek kaymak tabaka oluşumunu engelleyebilirsiniz. Hümik asit, topraktaki sıkışmaya engel olur. Toprak sıkışması, toprak gözeneklerinde bulunan hava kaybolur ve toprak daha sık bir hale getir. Sıkılaşan toprakta tarımsal üretim faaliyetleri yeteri kadar iyi yapılamaz. Çünkü sıkışan toprakta tohumun filizlenme ve toprak içerisinde yayılma duruma kolay olmayacaktır. Ayrıca toprakta bulunan su hareketleri de sınırlanır. Bu nedenle hümik asit olan topraklarda sıkılaşma görülmez ve tarımsal üretim kaliteli bir şekilde devam eder.
Hümik asit, toprakta bulunan suyun tutulmasını sağlar. Böylelikle toprak kolaylıkla su kaybı yaşamaz. Hümik asit sayesinde topraktaki su miktarında azalma yaşanmaz. Bu da toprağın nemli olmasına ve ekinlerin kolayca filizlenip yeşermesine yardımcı olur. Ayrıca topraktaki su ve hava dengesini koruyarak, toprak içindeki hareketlerini gerçekleştirmesini sağlar. Bu topraktaki su tutma kapasitesi ve sıkılaşmayı engellemesinin bir sonucudur. Toprakta tuttuğu su sayesinde toprağa ekilen tohumun ya da bitkinin topraktan kolaylıkla su almasına yardımcı olur. Ayrıca hümik asit desteği yapılan topraklarda diğer topraklara kıyasla ekilen tohumun filizlenip çimlenmesi daha hızlı ve kısa bir sürede gerçekleşir. Hümik asit desteği topraktaki, amino asitleri, hormonlar ve organik bileşenlerin miktarını arttırır. Toprağa ekilen tohum bu besin maddeleri ile ihtiyaç duyduğu maddeleri sağlar. Tohumun filizlenip yeşermesi için en ideal ortam denilebilir. Toprağın sıkılaşmasını engellediği için topraktaki hava ve su hareketliliği kolayca gerçekleşir. Toprağın bu yapısal özelliği, ekinin yeşerdiğinde ya da bitkinin kök sal maya başladığında toprak içerisinde kolaylıkla hareket etmesini sağlar. Toprağın içinde engellenmeden uzayıp giden kökler, daha sağlam ve güçlü hale gelir. Kökü sağlam olan bitki, hızla gelişim gösterir. Hümik asit, topraktaki ph değerini dengeleyerek toprağın tamponlama oranını yükseltir.
Hümik asit toprağa ve bitkiye çokça faydası olan ve verimi arttırıcı bir etkiye sahip olan bir maddedir. Bu nedenle humus değeri düşük olan toprağa hümik asit desteği yapılması gerekebilir. Hümik asitin toprak üzerinde dengeleyici bir etkisi bulunur. Humus açısından yoksun topraklarda tarımsal faaliyetler ve üretim süreci üreticimizin istediği gibi ilerlemeyebilir. Toprakta sıkılaşma, kaymak tabaka oluşması gibi faktörler, toprağın yapısal özelliklerinden kaynaklı problemlerdir. Çözüm üretilmediği takdirde bu tip topraklarda üretim yapan çiftçimiz ektiği ekinden beklentisinin altında verim alabilir.
Üreticimizin dikkat etmesi gereken bir nokta hümik asit ile fulvik asitin karıştırılmaması gerektiğidir. Hümik asit ile fulvik asit genellikle yan yana kullanılan ve karıştırılan iki maddedir. Ancak her ikisinin de moleküler yapısı ve toprak ve bitkiye etkisi farklılık göstermektedir. Öncelikle hümik asit, fulvik asite göre daha fazla karbon ve daha az oksijen içermektedir. Ayrıca hümik asitin rengi fulvik asite göre daha koyudur. Fulvik asit, sarı ve açık kahverengi olarak iki renktedir. Hümik asit ise siyaha yakın bir koyuluğa sahiptir. Fulvik asit, hümik asite göre bileşeninde daha fazla karbonhidrat bulundurur. Bitki hümik asiti kök kısmından emerken, fulvik asiti yaprak kısmından alır. Bütün bu bilgilerden hareketle hümik asit ile fulvik asitin aynı madde olmadığının farkına varmak gerekir.
Hümik asitin nasıl kullanılması gerektiği merak edilen diğer bir konudur. Organik ya da kimyasal fark etmeden hangi madde olursa olsun yanlış kullanımı verimi attırmak yerine aksi bir duruma sebep olabilir. Bu nedenle hümik asiti kullanırken, nasıl kullanılması gerektiğine dikkat edilmesi gerekmektedir. Hümik asit, toprak üzerinde kalıcı bir etkiye sahiptir. Bu nedenle hümik asitten elde edilecek verimin daha yüksek olmasını istiyorsanız toprağa uygulamanız gerekmektedir. Suda eriyen çeşidini toprağa uygulayabilir ve sonrasında damlama ya da yağmurlama sulama yardımı ile toprağa karıştırabilirsiniz. Katı halde bulunan hümik asiti ise toprağa ekim işlemi yapmadan önce atıp toprakla karıştırmalısınız. Bu şekilde hümik asit, uygulandığı topraktaki verimi yükseltir. Hümik asiti her türlü bitki için kullanabilir ve daha verimli ve kaliteli bir üretim dönemi yaşayabilirsiniz. Geniş arazilerden, seralara sebzeden meyveye her türlü tarım ekim dikim uygulamasında kullanılabilecek bir maddedir. Ayrıca bitkilerin gelişim dönemini doğrudan etkiler ve onları besleyerek sağlıklı bir şekilde büyümelerine yardımcı olabilir. Ancak sebze ve fidan için kullanacaksanız, ekim-dikim öncesi ya da sırasında hümik asiti kullanmanız tavsiye edilir. Meyvelerde ise bu süreç farklılık göstermektedir. Meyve bahçesine hümik asiti sonbahar aylarında ya da ilkbaharın ilk zamanları uygulamanız önerilmektedir. Hümik asitin araziye ne kadar kullanılacağı ise araziye ve bitkiye göre değişir. Ancak hümik asitin fazla kullanılması durumunda yakıcı bir etkisi bulunmamaktadır.