Lahana, ya da yerel ağzıyla kelem, turpgiller familyasının bir üyesi olarak ülkemizde yetiştirilen sebzeler arasındadır. Lahana sebzesi, farklı yemek çeşitlerinde kullanılan ve mutfak kültürümüzde yer alan sebzelerden biridir. İnsan sağlığına çokça faydası bulunan bu bitkinin tüketilmesi de bir o kadar önemlidir.
Lahana, geniş ve kalın yapraklarla çevrili olan bir sebzedir. Bu yapraklar iç içe girmiş ve kat kat şeklindedir. Yetiştirilme dönemi olarak genellikle güz ya da kış sebzesi olduğunu söyleyebiliriz.
İklim İsteği
Tarımsal üretimde kullanılan her üründe olduğu gibi lahanada da iklimin önemli bir etkisi vardır. Sebzeler uygun iklim koşullarında yetiştiğinde, daha verimli ve daha kaliteli olurlar. Sıcaklık ve yağış ihtiyacının karşılanması doğal yollarla üretilen besinin ihtiyaçlarının giderilmesine yardımcı olur.
Uygun iklim koşullarında yetiştirilmeyen ürünlerde ise verimde azalma, kalitesiz ürün, hasat döneminde uzama ya da en kötüsü büyüyüp gelişememe gibi problemler yaşanabilir. Bu nedenle tarımsal üretimde verimi ve kaliteyi etkileyen en önemli faktör iklimdir.
Lahananın iklim isteği, çeşidine göre değişebilir. Lahana çeşitleri, yaz ve ilkbaharda ekilenler ve kış ve sonbaharda ekilenler olarak iki gruba ayrılabilir. Gelişim dönemi kısa olduğu için kolaylıkla bu dönemlerde yetiştirilebilirler.
Bahçesinde kendi lahanasını üretmek isteyen ya da bunu ticari bir amaç için yapmak isteyenlerin dikkat edeceği ilk nokta, yetiştirecekleri lahananın mevsimsel uygunluğudur. Hangi mevsimde lahana yemek istiyorsanız o döneme uygun lahana eklemisiniz.
Lahana Çeşidine Göre İklim İsteği Değişebiliyor
Erkenci lahanalar, ilkbahar döneminde ekilen çeşitlerdir. Bir lahananın sağlam ve sağlıklı bir baş oluşturabilmesi için özellikle hava sıcaklığının 15 – 20 derece arasında değişmesi gerekir. Baş kısmını oluşturan ve yapraklarını sıkı bir şekilde dizen lahana verimli bir şekilde gelişim dönemini tamamlar. Ancak sıcaklığın 25 derecenin üstüne çıkması lahananın büyümesi yavaşlar ve solmalar meydana gelebilir.
Geçci lahanalarda ise sıcaklık değerleri çok yüksek olmamalıdır. Ortalama sıcaklık -10 dereceye kadar düşen hava sıcaklığına bile dayanabilirler. Çünkü çiçeklenme dönemlerinin daha verimli olması için düşük sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Üreteceğiniz lahananın dönemine göre çeşidini seçmeniz gerekir.
Lahananın Toprak İsteği Nasıldır?
Lahananın toprak isteği nasıldır? Hangi topraklar lahana üretimi için uygundur? En verimli lahana yetiştiriciliği hangi toprak tipinde yapılır? gibi sorular üreticiler ve lahana üretmek isteyenlerin merak ettiği ve cevap aradığı sorular arasındadır?
Lahana bitkisi ticari amaçla üretilmesinin yanı sıra bahçesi olan evlerde de üretilebilecek sağlık açısından önemli bir besin maddesidir. Kendi lahanasını kendi üretmek isteyenler, öncelikle iklim yapısı ve toprak tipine dikkat etmelidir. Çünkü verimli ve kaliteli lahanaların üretilebilmesi için gerekli olan en önemli doğal faktörler iklim ve topraktır.
Toprak isteği, tarımsal üretimde yetiştirilen bitkiler arasında değişkenlik gösterebilen bir unsurdur. Bu nedenle üretime başlamadan önce bitkiyi tanımalı ve uygun toprak yapısında üretimi yapılmalıdır.
Lahananın Toprak İsteği
Her bitki gibi lahananın yetiştirileceği toprağın besin değeri açısından zengin olması gerekir. Besin değeri yüksek olan topraklarda üretim yüksek verim elde edilecek şekilde yapılır. Bu nedenle lahananın ekileceği toprağın besin değerinin yüksek olması gerekir.
Başka bir unsur ise toprağın su tutma kapasitesinin yüksek olması gerekir. Lahana, yapı olarak suyu seven bir bitkidir. Yıllık yağış miktarının yüksek olduğu bölgelerde yetiştirilebilecek bir bitkidir. Yağış miktarının fazla olmadığı yerlerde ise toprağın su tutma kapasitesi yüksek topraklarda üretilesi tavsiye edilir.
Su tutma kapasitesi yüksek olan topraklarda, yağış ya da sulama gibi faktörlerin yoğun değilse, bitki su ihtiyacını topraktaki nemden karşılar. Ancak bunun için toprağın su tutma kapasitesinin yüksek olması gerekir. Su tutamayan topraklarda lahana yetiştiriliyorsa eğer, toprağın sık sık sulanması gerekir. Su ihtiyacı karşılanan lahananın yaprakları daha sık şekilde dürülür. Yaprak dürümlerinin sıkılığı aynı zamanda lahananın kalitesini de gösterir. Tabi bu durum lahana türlerine göre değişkenlik gösterebilir.
Toprağın Bakımı Yapılmalıdır
Lahana yetiştiriciliğinde toprağın tipi kadar toprak bakımı da önemlidir. Toprak bakımı, özellikle ekim ya da dikim işleminde önce yapılması gereken bir faaliyettir. Toprak bakımı, bitkinin daha iyi gelişmesine katkı sağlar, toprak içinde köklerin daha hızlı bir şekilde yayılmasına yardımcı olur. Ayrıca toprağın ihtiyaç duyduğu besin değerinin karşılanmasında da önemli rol oynar.
