Gübreleme işi, tarımda verimliliği ve kaliteyi arttıran bir işlemdir. Üreticilerimizin daha kaliteli ve verimli bir hasat dönemi geçirmek için hem toprağa hem de ektikleri tohuma bazı takviyelerde bulunurlar. Tarımla uğraşan insanlar bilirler ki sulama ve gübreleme desteği tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilmesi için gerekli olan faktörler arasındadır. Zamanı geldiğinde toprağını süren ve ekim ya da dikim işlemini yapan üreticimizin temel amacı, emeğinin karşılığını yüksek miktarlı ürün verimliliği ile geri almaktadır. Ürün yetişirken toprakta bulunan besin değerleri azalmaya ve bitki için yetersiz kalmaya başlar. Bu gibi durumlar ekinin gelişimini doğrudan ve hızlı bir şekilde ancak olumsuz yönde etkilemektedir.
Toprağın ekin için yetersiz kaldığı durumlarda, üreticimiz gelişimin devamlılığı için toprağa su ve gübre desteği sağlamaktadır. Ancak sulama ve gübreleme işleminin zamanı ve miktarı bitkiden bitkiye değişim göstermektedir. Üreticilerimiz, bu konuda özellikle dikkatli olmalıdır. Ürettiği ürünün ne istediğini, ne zaman istediğini ve neye ihtiyaç duyduğunu doğru bir şekilde belirlemelidir. Aksi durumda üründen elde etmeyi umduğu üretim süreci beklediği gibi verimli geçmeyebilir. Bu konuda size yardımcı olmak için şunu önerebiliriz. Özellikle gübreleme işlemini yapmadan önce üretim yaptığınız arazinin toprak analizini yaptırabilirsiniz. Yapılan analiz ışığında, toprağınızın hangi besin maddesine ihtiyaç duyduğu ortaya çıkar. Size düşen ise ihtiyacına karşılık gelen gübrenin teminatını sağlamak ve araziye uygulamaktadır. Bu nedenle gübreleme işlemini yapmadan önce toprak analizi yaptırmakta fayda vardır.
Ülkemizde gerçekleştirilen tarımsal üretimde pek çok gübre çeşidi kullanılmaktadır. Bu gübre çeşitlerini en genel anlamda organik ve kimyasal olarak iki başlık altında toplayabiliriz. Organik gübre adından da anlaşılacağı gibi organik yani doğal yollarla elde edilen gübre çeşididir. Bitki ve hayvan kalıntılarından elde edilerek oluşturulmaktadır. Kimyasal gübreler ise doğada bulunan elementlerin tek başlı ya da diğer elementlerle kompoze edilerek oluşturulmasından elde edilmektedir. Özellikle kimyasal gübre çeşitleri çokça tarım sektöründe kullanılmaktadır. Ancak her iki gübre çeşidinin kullanılmasında yatan temel amaç, tarımsal verimliliği arttırmaktır.
Şeker gübresi, bir diğer ismi ile amonyum sülfat gübresi kimyasal gübre kategorisinde yer almaktadır. Üreticimizin sıkça tercih ettiği gübre türlerinden biridir. Üretim sürecinden hasat dönemine kadar olan süre içerisinde, üretimi yapılan ekin sağlıklı ve dirençli bir şekilde gelişimini tamamlamalıdır. Hasat işlemi, üretim sürecinin ne denli verimli geçtiğini gözler önüne serer. Hasattan beklenen verimin alınması üretim sürecinin verimli geçtiği anlamına işaret ederken, hasatta düşük verim elde edilmesi üretim sürecinde eksiklik yaşandığı anlamına gelmektedir.
Ekin verimliliğini etkileyen ilk faktör, topraktaki besin değeridir. Bir araziye sürekli aynı mahsulü ekerseniz, ekim nöbeti yapmazsanız, o topraktan alacağınız verim zamanla azalacaktır. Üreticilerimiz, üretim yaparken aynı araziye her yıl aynı ürünü ekerseniz toprak yeterli besin değerini sağlayamadığından bir zaman sonra verimsizleşmeye başlayacaktır. Bu durumun yaşanması genel olarak tarımsal üretimi, özelde ise üreticimizi zarara uğratabilir. Ham maddi hem de manevi olarak zarar oluşması söz konusudur. O yüzden üretim yaparken bu gibi nüanslara dikkat etmek gerekebilir. Üretim sürecinde oluşabilecek bu gibi zararları en aza indirmek ve üretim verimliliğini arttırmak amacıyla, özellikle kireçli topraklara şeker gübresi (amonyum sülfat) desteği verilmektedir.
Şeker gübresinin kimyasal yapısında azot ve sülfür maddeleri bulunmaktadır. Verimliliği arttırarak, toprağın ihtiyaç duyduğu besinin sağlanmasına fayda sağlamaktadır. Şeker gübresini hem toprak altı hem de toprak üstü gübreleme işleminde kullanabilirsiniz. Azot maddesi toprakta bulunan fosforun alınmasını kolaylaştırmaktadır. Ancak şeker gübresini uzun süreli kullanımında bazı noktalara dikkat etmeniz gerekmektedir. Uzun süreli kullanımda azot maddesi nitrata dönüşebilir. Bu dönüşüm topraktaki asit oranını arttırmaktadır. Topraktaki asit oranının artışı tarımsal verimliliği olumsuz yönde etkileyen bir faktördür. Bu asit artışı devam ettiği takdirde toprakta kireçlenme meydana gelebilir. Bu nedenle toprağınızın asit değeri yüksekse tercih etmeniz gereken gübre şeker gübresi değildir, amonyum nitrat gübresidir.
Toprağın yapısı kendiliğinden kireçli bir yapıya sahipse bu durumda şeker gübresini kullanabilir hatta verimliliği arttırabilirsiniz. Gübre işleminde dikkat edilmesi gereken ve verimliliği direkt etkileyen noktalar, gübrenin türü, kullanım miktarı ve kullanılacak ekinin çeşididir. Bu üç noktaya dikkat ettiğiniz sürece verimi yüksek bir üretim süreci geçirebilirsiniz.
Şeker gübresinin yapısını ve içeriğini merak eden okurlarımız bulunuyor. Şeker gübresi (amonyum sülfat gübresi) topakta bulunan azot ve kükürt maddelerinin miktarının azalması ve gereksinim duyulması sürecinde kullanılmaktadır. Amonyum sülfatın kimyasal bileşenlerinde %21 oranında azot, %27 oranında kükürt bulunmaktadır. Görüntü olarak bir kristali andırabilir. Görüntüsünden dolayı üreticilerimiz tarafından şeker gübresi olarak adlandırılmaktadır. Ziraat sektöründe AS %21 olarak bilinmektedir. Şeker gübresi görüntüsü itibariyle kristale benzer ve genellikle rengi beyazdır. Gübredeki granül yapısı renginde farklılıklara yol açabilir. Yani yeşil, açık sarı, gri ve açık kahverengi renklerinde de şeker gübresi görmeniz mümkün. Şeker gübresinin suda çözülme hızı üre gübresine olanla daha düşüktür. Toprağa karışma süreci yeterli ve hızlı olmadığı için kolaylıkla gaza dönüşebilir. Bu nedenle uzun süre toprakta bekletilmesi önerilmez. Aksi takdirde tarımsal verimi düşürebilir.
Şeker gübresinin muhafaza edilişi, üre gübresi kadar kolay değildir. Bu nedenle şeker gübresi aldığınız zaman depolama işleminde daha dikkatli olmanız gerekmektedir. Gerekli koşullar sağlanmadığında gübrede bozulmalar meydana gelebilir. Üreticilerimize üre gübresi ile şeker gübresini aynı ortamda muhafaza etmemelerini önerebiliriz. Ayrıca şeker gübresinin depolandığı alanın ısı ve ışık faktörlerinin etki edemeyeceği şekilde muhafaza edilmesini tavsiye etmekteyiz. Gübre çuvalının yerle temasını kesmelisiniz ve en fazla 15 gübre çuvalını üst üste koymalısınız. Gübre çuvalının yerden yüksekliği 1 metre kadar olmalıdır. Gübreleri depoladığınız alanı sık sık havalandırmalı ve depo içerisinde sigara kullanımında bulunmamanız gerekmektedir. Gübre çuvallarının bulunduğu depoda ateş yakmamalısınız. Özellikle ısı konusunda dikkatli olmalısınız. Çünkü gübreye temas eden ısı faktörü, gübrenin bozulmasına sebep olmaktadır. Güneş ışığı almayacak yerlerde şeker gübresini saklamanız gerekir.
Üreticimize tavsiye edeceğimiz diğer bir konu ise şeker gübresine uzun süreli temas durumlarında ellerine eldiven geçirmeleridir. Çünkü temas süresi uzadığında şeker gübresinin insan cildine verebileceği hasar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle eğer elle gübreleme işlemini yapıyorsanız mutlaka eldiven takmalısınız. Takmamanız durumunda cildiniz zarar görebilir.
Şöyle genel bir çıkarımda bulunduğumuzda şeker gübresi ile ilgili olarak şunları söyleyebiliriz. Şeker gübresi tarımsal üretimde kullanılan kimyasal kökenli bir gübredir. Gübre azot ve kükürt maddelerinin kompoze edilmesiyle oluşturulmaktadır. Şeker gübresi üretimde verimi arttırıcı bir etkisi bulunmaktadır ancak bu durum gübrenin doğru zamanda, doğru şekilde ve doğru miktarda kullanılmasıyla mümkündür. Şeker gübresi kullanılırken dikkat edilmemesi durumunda toprağı verimsizleştirebilir ve üretimi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle şeker gübresini kullanırken daha dikkatli olmanız gerekebilir. Özellikle suyla çözülme ve toprağa karışma süresinin daha geniş bir süreyi kapsaması, etki noktasında şeker gübresini geri planda bırakmaktadır. Üreticimizin saklama sürecinde, titiz bir şekilde depolama işlemini gerçekleştirmesi gerekmektedir. Depolama işleminin gerekli olmadığı durumlarda gübrede bozulmalar oluşabilir.
